Takım, Aparat ve Mastar Tasarımı için Temel Prensipler
What you'll learn
- Makina parçaları imalat ve kontrolunda kullanılan aparat, fikstür, fonksiyonel fikstür ve mastar gibi elemanlar ile bunların benzerlik ve farkları öğrenilecek.
- Geçer – Geçmez Mastar ile Fonksiyon Kontrol Mastarı arasındaki temel fark öğrenilecek.
- Mastar tasarımı için parça teknik resminde bulunması gerekli koşullar öğrenilecek.
- Geçer – Geçmez (GO – NOT GO) Mastarlar için tasarım ve toleranslandırma prensipleri öğrenilecek.
- Fonksiyon Kontrol Mastarları için tasarım ve toleranslandırma prensipleri öğrenilecek.
- Mastarların tasarımı, malzemesi, imalatı, kullanımı, bakım ve kalibrasyonu için ek bilgiler edinilecek.
- Kontrollarda mastar kullanmanın temel avantaj ve dezavantajları öğrenilecek, mastarlar ile geleneksel ölçme ekipmanının karşılaştırılması yapılacak.
Requirements
- Kursa katılmayı planlayanların öncelikle temel teknik resim, toleranslandırma, geometrik boyutlandırma ve toleranslandırma bilgilerine sahip olmaları gerekmektedir.
- Kursa katılacakların, boyutsal muayeneler konusunda temel bilgi ve deneyime, özellikle geleneksel ölçüm ekipmanı (pleyt, mihengir, kumpas, mikrometre, ölçü saati vb.) kullanımında az da olsa deneyime sahip olmaları beklenir.
Description
Günümüz üretiminin temel özelliklerinden biri, tasarım ile üretimin, hatta kimi durumlarda kalite kontrolun, birbirinden fiziksel olarak ayrı ve uzak yerlerde yapılıyor olmasıdır. Mekanlar arasındaki mesafeler, kimi zaman tasarımı yapan ile üretimi yapanın hiç karşılaşmayacağı kadar uzak olabilmektedir. Ancak mesafe ne kadar uzun olursa olsun temel amaç hiç değişmiyor: Tasarımın doğru, anlaşılabilir ve düşük maliyetle ürüne dönüştürülecek resimler üretmesi, buna karşılık üretimin montaj hattında sorun çıkarmayacak ‘fonksiyonel’ parçalar imal etmesi.
İmalatçının, ürettiği parçaları sevk etmeden önce, bu parçaların montaj hattında sorun çıkarmayacağından emin olması, montaj hatlarındaki akışın sürmesi için önemlidir. İşte bu noktada imalatçının ürettiği parçaların tasarıma uygunluğundan emin olmak için kullandığı ölçüm ve doğrulama araçlarının doğruluğu, hızı, kolay kullanılabilmesi gibi nitelikleri önemli olmaktadır.
Günümüzde mastarlar bu doğrulama araçlarının başında gelmektedir. Hem bir parça unsurunun tolerans içerisinde olup olmadığını görmek için kullanılan GEÇER-GEÇMEZ (GO-NOT GO) mastarların, hem de parçanın montaj edilebilirliğini görmek için kullanılan FONKSİYON mastarlarının kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Başta otomotiv, elektronik, ev gereçleri, havacılık ve savunma sanayi olmak üzere, seri üretim ve montaj yapılan tüm alanlarda mastar kullanımı giderek artmaktadır.Bu kursta, makina parçalarının boyutsal kontrollarında geleneksel ölçme ekipman ve tekniklerini kullanmak yerine, GEÇER - GEÇMEZ ve FONKSİYON KONTROL MASTARI kullanmanın avantajları ile bu tür mastarların tasarımı ve üretimi için temel prensipler anlatılmaktadır.
Aşağıda ana ve alt başlıkları verilen eğitimde, konu ile ilgili olan teknik elemanlar bilgilendirilmekte, ayrıca özel hazırlanmış örnekler üzerinde çalışılmaktadır:
1. Bölüm: Mastar Tasarımı İçin Teknik Resimlerden Beklenen
1.1. Mastar tasarımlanabilmesi için teknik resimlerde aranan koşullar
1.2. Boyutlandırılmış Unsurlar İçin Zarf Kavramı ve 1 No’lu Kural
1.3. Montajı Yapılacak Parçalar İçin Datum Tanımlaması
1.4. Datum Seçimi ve Datumlara Bağlı Toleranslandırma
1.5. Konum Toleransları, Boyutlandırılmış Unsurlar İçin Malzeme Durumu Koşulları
2. Bölüm: Muayene Aracı Olarak Mastarlar
2.1. Mastar ile İlgili Temel Prensipler (Tasarım, Amaç, Ekonomi)
2.2. Geçer Geçmez Mastarlar ve Fonksiyon Mastarları İçin Tasarım Prensipleri
2.3. Mastarların Boyutlandırılması ve Toleranslandırılması
2.4. Mastar Üreticileri Toleransları
2.5. Malzeme Seçimi ve Mastar Üretiminde Temel Prensipler
2.6. Mastarların Kullanımı, Bakımı, Kalibrayonu
Who this course is for:
- Bu kurs, mekanik parça ve komponent üretimi ve montajı yapan işletmelerde çalışan, tasarım mühendisi, teknik ressam, konstrüktör, takım imalci ve kalite kontrol elemanları için öngörülmüştür. Özellikle geleneksel ölçme yöntemleri veya CMM ile ölçümlerin zaman aldığı ve ayrıca ölçüm belirsizliklerinin yüksek olduğu durumlarda, mastar ile kontrolü alternatif bir yöntem olarak düşünen işletme yönetici ve çalışanlarının fayda sağlayacakları bir kurs olarak görülmelidir.
Instructor
Atila Çınar, 1983 ylında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü'nden mezun oldu. Sırası ile HEMA Dişli Fabrika'sında, LAMAŞ Kalıp ve Makina Fabrika'sında, ROKETSAN A.Ş.'de ve HİDROLİFT Ltd. Şti.'nde çalıştı. 1998 yılından bu yana kurucusu olduğu ETİK Tasarım Danışmanlık Eğitim Ltd. Şti.'nde çalışmaktadır. Yaklaşık 20 yıldır neredeyse yalnızca teknik resim konusuyla ilgilenmekte ve bu konuda çalışmalar yapmaktadır.
Bu çalışmaların kapsamında, tezgah başında çalışan bir operatörle 'teknik resimleri nasıl okumalıyız'ı konuşmaktan, ülkemizin en büyük kuruluşlarının tasarım mühendisleri ile 'teknik resimleri daha iyi nasıl yapabiliriz'e kadar genişleyen bir yelpaze yer almaktadır.
Atila Çınar son 20 yılda 200'ye yakın firmada, toplam 600'den fazla programda 8000'in üzerinde teknik insanla eğitimlerde birlikte oldu. Ayrıca konu ile ilgili Atılım ve Dumlupınar üniversitelerinde ders vermenin yanı sıra, yaklaşık 15 yıldır ODTÜ Makina Mühendisliği Bölümü mezuniyet dönemi öğrencilerine düzenli seminerler vermektedir.